Nasional sosializm

Nasional sosializm (alm. Nationalsozialismus‎) və ya qısaca Nasizm — totalitar^[1], ekstremist, ultrasağ, irqçi və antisemit alman ideologiyası^[2], 1919-1945-ci illərdə mövcud olan hərəkat, faşizmin bir forması^[3]; Nasional Sosialist Alman Fəhlə Partiyasının (NSDAP) ideologiyası; tarixdən məlum olan hərəkatların ən radikalıdır. Etnik millətçiliyi, "ari irqi" ideyasını, onun digər irqlərdən bioloji və mədəni üstünlüyünü, irqi antisemitizm ("semit irqi", yəni yəhudilər - "arilərin antipodu və əsas düşməni hesab olunurdu"), slavyanofobiya^[4][5], "ari" (alman milli) sosializmi, antikommunizm, antiliberalizm, antidemokratiya^[6] ideyalarını özündə birləşdirir. Nasist Almaniyasının rəsmi siyasi ideologiyası^{[7][8][9][10][11][12][13][14][15]}, Almaniyada nasist rejiminin (1933-1945) əsası olmuşdur.

Nasional-sosializm öz məqsədinin qeyri-müəyyən uzun müddətdə firavan yaşamaq üçün lazım olan hər şeyə malik olan kifayət qədər geniş ərazidə (“minillik reyx”) “ari irqi” üçün “irqi cəhətdən təmiz” dövlətin yaradılması olduğunu bəyan edirdi^[16].

1. ↑ Bracher K. D. Totalitarism. (ing.)
2. ↑ Rachael Krishna. "The Nazis were not socialists". Full Fact. 2020-05-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-05-14.
3. ↑ Neocleous, Mark. Fascism. Minneapolis, Minnesota, USA, 1997 p. 23.
4. ↑ Cecil, R. The myth of the Master Race: Alfred Rosenberg and Nazi ideology. London: B. T. Batsford, 1972. P. 19, 22, 61—63, 82—83, 90–92, 187—190.
5. ↑ Joseph W. Bendersky. A concise history of Nazi Germany. Plymouth, England, UK: Rowman & Littlefield Publishers Inc., 2007. P. 161—162.
6. ↑ Фрай Н. Государство фюрера. Национал-социалисты у власти: Германия, 1933—1945 Arxivləşdirilib 2017-07-02 at the Wayback Machine. М.: Росспэн, 2009. С. 32—41.
7. ↑ National Socialism Arxivləşdirilib 2008-06-20 at the Wayback Machine // Encyclopædia Britannica.
8. ↑ National Socialism Arxivləşdirilib 2009-10-28 at the Wayback Machine// Microsoft Encarta Online Encyclopedia 2007. 2009-11-01.
9. ↑ Raymond W. J. Dictionary of Politics. (1992). p. 327. ISBN 1-55618-008-X
10. ↑ National Socialism Arxivləşdirilib 2022-01-28 at the Wayback Machine Columbia Encyclopedia, Sixth Edition. 2001-07.
11. ↑ Fritzsche P. Germans into Nazis. Cambridge, Mass.: Harvard University Press, 1998
12. ↑ Kele M. H. Nazis and Workers: National Socialist Appeals to German Labor, 1919—1933. Chapel Hill: The University of North Carolina Press, 1972
13. ↑ Eatwell, Roger. . «On Defining the ‘Fascist Minimum,’ the Centrality of Ideology», Journal of Political Ideologies, 1996 1(3):303-19
14. ↑ Eatwell R. Fascism: A History. New York: Allen Lane.1997
15. ↑ Payne S. G. A History of Fascism, 1914—45. Madison, WI: University of Minnesota Press, 1995.
16. ↑ Философия: Энциклопедический словарь / Под ред. А. А. Ивина. — М.: Гардарики, 2004. — 1074 с. — ISBN 5–8297–0050–6.